کمتر کسی پیدا می شود که اسم دارالترجمه را نشنیده باشد، هر چند که بسیاری از مردم شاید اصلا کارشان هیچ وقت به دارالترجمه نیفتد. به طور معمول دانشجویان و افرادی از محافل علمی و دانشگاهی که قصد ارائه مقالات و شرکت در کنفرانس ها را دارند و همچنین دانشجویانی که به ترجمه مدارک برای گرفتن پذیرش تحصیلی نیاز دارند، مشتریان دارالترجمه رسمی هستند. اما بسیاری از شرکت ها و سازمان ها هم که با شرکت ها و سازمان هایی در خارج از کشور همکاری هایی دارند نیاز به خدمات دارالترجمه ها هستند.
ترجمه عبارت است از ارتباط معنا از یک زبان (منبع) به زبان دیگر (هدف). ترجمه به اطلاعات مکتوب اشاره دارد ، در حالی که تفسیر به اطلاعات گفتاری اشاره دارد. هدف ترجمه انتقال لحن اصلی و هدف یک پیام با در نظر گرفتن تفاوت های فرهنگی و منطقه ای بین زبانهای مبدا و هدف است. ترجمه توسط انسان قرن ها آغاز شده است ، پس از ظهور ادبیات مکتوب. مترجمان امروزی برای دستیابی به کار خود از ابزارها و فناوریهای پیشرفته استفاده می کنند و برای ساده سازی و ساده تر کردن وظایف خود به برنامه های نرم افزاری متکی هستند.
سازمان های مختلف در سراسر جهان ، شامل بخش های زیادی از ماموریت ها و دستورالعمل ها ، برای ترجمه به محتوا متنوع هستند مانند برچسب های محصول ، اسناد فنی ، بررسی کاربران ، مطالب تبلیغاتی ، گزارش های سالانه و موارد دیگر. برای ورود به مبحث دارالترجمه ها لازم است ابتدا تعریفی درست از ترجمه داشته باشیم. در حقیقت ترجمه بازگرداندن یک متن از زبان مبدا به زبان مقصد است که به بهترین نحو ممکن مفهوم به زبان مقصد منتقل شود. نرم افزارهایی امروزه ادعا می کنند که فرآیند ترجمه را انجام می دهند. اما واقعیت این است که ترجمه اینقدر کار پیچیده و دارای ظرایفی است که اصلا نمی تواند توسط کسی به جز یک فرد متخصص در زمینه زبان و ترجمه صورت گیرد.
می دانیم طبق قوانین کشور ما و همچنین تمامی کشورها، مدارکی که از یک کشور در ادارات و محاکم رسمی کشور دیگری ارائه می شود باید توسط مترجم رسمی در کشور مبدا ترجمه شده و مهر قوه قضائیه آن کشور را دارا باشد. پس کلیه عزیزانی که قصد دارند مدارکی را در کشورهای دیگر ارائه نمایند حتما لازم است از خدمات دار الترجمه های رسمی استفاده کنند.
برگردان متن از یک زبان مبدا به یک زبان مقصد به صورت دقیق و بدون کم و کاست ترجمه اطلاق می شود. هرچند این تعریف برای ترجمه، تعریف مناسب و دقیقی است اما صرفا جنبه نظری خواهد داشت چونکه بدون تغییر در صورت و معنی از زبانی به زبان دیگر هیچ پیامی را نمی توان منتقل نمود. مترجم در پایان فرایند ترجمه به ساختاری از زبان مقصد دست می یابد که به آن معادل (equivalent) می گویند. منظور از معادل در واقع همان کلمه، عبارت یا جمله ای در زبان مقصد است که می تواند معنا و مفهوم کلمه، عبارت یا جملۀ مبدأ، یعنی منظور یا پیام گویندۀ زبان مبدأ را برساند.
در این مطلب فرآیند ترجمه را به صورت گام های مجزا و روشی اصولی برای ترجمه ارائه می کنیم
گام اول:
جمله مناسب ترین واحد ساختاری در بحث مقدماتی ترجمه است زیرا، برخلاف واژه و عبارت، دارای نهاد و گزاره و پیام (message) مشخصی است. بررسی ترجمه بر مبنای جمله در مواقعی کافی نیست که مفهوم پیام آن به جملات قبلی و بعدی و به عناصر غیر زبانی مانند موقعیت مکانی و زمانی، رابطۀ بین گوینده و مخاطب، پوشیده بودن نیت اصلی یا در لفافه بودن منظور اصلی گوینده و استعاری یا ضمنی بودن معانی بستگی داشته باشد.
گام دوم:
برای پی بردن به پیام ظاهری جمله ابتدا ساختار آن را تحلیل می کنیم. برای این کار، نخست باید جمله را به نهاد (subject) و گزاره تقسیم کرد. این تقسیم بندی زمانی بسیار مهم است که با جمله ای بزرگ و طولانی، حتی به اندازۀ دو سه سطر یا بیشتر، مواجه شده باشیم
گام سوم :
بعد از مشخص کردن نهاد و گزاره، اگر پیام جمله بر اساس معنی هائی که می دانیم روشن باشد، ترجمۀ جمله را به زبان مقصد می نویسیم.
گام چهارم:
اغلب خواهیم دید، ترجمۀ جمله با معنی هایی که ما از قبل می دانیم، جور در نمی آید. بعضی ها حتی از اینکه معنای موجود در حافظۀ شان به درد ترجمۀ شان نمی خورد تعجب می کنند. در اینگونه موارد، بهتر است توجه داشته باشیم که آن لغت یا عبارت ممکن است معنا یا معانی دیگری نیز داشته باشد که ما از آن بی خبریم.
گام پنجم:
در مرحلۀ جستجوی واژه های جدید و تحقیق در مورد معانی آنها و توجه به نقش و معنای جدید برخی واژه های آشنا و یادداشت کردن معنای جدید آنها، گاهی نیز به عبارتهائی برمی خوریم که ظاهراً از کلمات کاملا آشنائی تشکیل شده اند ولی همنشینی آنها به عنوان یک گروه یا عبارت خاص، معنای خاصی به آنها بخشیده است که با معانی خود آن واژه ها بسیار متفاوت است. در اینجا مترجم باید به معانی تحت الفظی آن واژه های همنشین شک کرده و دست به گمانه زنی بزند.به اینگونه ساختارها در زبان فارسی، اصطلاحات و در زبان انگلیسی (idioms) می گویند.
گام ششم:
بعد از پیدا کردن و پی بردن به معانی اولیه و ثانویۀ لغات و تحقیق در مورد معانی جدید آنها و معنای مجازی و استعاری اصطلاحات و ضرب المثلهای احتمالی و دیگر اطلاعات نهفته در واژه ها و عبارتها، نوبت می رسد به معانی نهفته در گرامر کلمات و جملات، که تشخیص و ترجمۀ درست آنها به معلومات دستوری مترجم و به تسلط او به گرامر زبان مبدأ بستگی دارد.
